แผนพัฒนาท้องถิ่น / เทศบัญญัติ / แผนการดำเนินงานประจำปี

 บทนำ

พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 16 และมาตรา 17 บัญญัติให้เทศบาล และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบอื่นๆ มีอำนาจหน้าที่ในการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง

 ความหมายของแผนพัฒนาท้องถิ่น

แผนพัฒนาท้องถิ่น หมายความว่า แผนพัฒนาท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่กำหนดวิสัยทัศน์ ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าประสงค์ ตัวชี้วัด ค่าเป้าหมาย และกลยุทธ์ โดยสอดคล้องกับแผนพัฒนาจังหวัด ยุทธศาสตร์การพัฒนาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตจังหวัด แผนพัฒนาอำเภอ แผนพัฒนาตำบล แผนพัฒนาหมู่บ้านหรือแผนชุมชน อันมีลักษณะเป็นการกำหนดรายละเอียดแผนงาน โครงการพัฒนาที่จัดทำขึ้นสำหรับปีงบประมาณแต่ละปี ซึ่งมีความต่อเนื่องและเป็นแผนก้าวหน้าและให้หมายความรวมถึงการเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปลงแผนพัฒนาท้องถิ่น

 วัตถุประสงค์ของการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น

1. เพื่อแสดงความสัมพันธ์เชื่อมโยงและสอดคล้องกันระหว่างแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาและการจัดทำงบประมาณรายจ่ายประจำปี
2. เพื่อแสดงแนวทางการพัฒนาท้องถิ่นที่มีความสอดคล้องและสามารถสนองตอบต่อยุทธศาสตร์การพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ
3. เพื่อเป็นการจัดเตรียมโครงการพัฒนาต่างๆ ให้อยู่ในลักษณะที่พร้อมจะบรรจุในเอกสารงบประมาณรายจ่ายประจำปี และนำไปปฏิบัติได้ทันที เมื่อได้รับงบประมาณ

 ขั้นตอนการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น

 ประโยชน์ของแผนพัฒนาท้องถิ่น

1. การบรรลุจุดมุ่งหมายตามยุทธศาสตร์การพัฒนา พันธกิจ และวิสัยทัศน์ที่ได้กำหนดไว้ ซึ่งจุดมุ่งหมาย (Attention of Objectives) มีความสำคัญอย่างยิ่งในกระบวนการวางแผนเพราะการวางแผนทุกครั้งย่อมต้องมีจุดหมายปลายทางที่กำหนดไว้ ถ้าจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้มีความชัดเจน ก็จะช่วยให้การปฏิบัติตามแผนมีทิศทางมุ่งตรงไปสู่จุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ได้อย่างสะดวกและเกิดผลดี
2. เกิดความประหยัด (Economical Operation) การวางแผนเกี่ยวข้องกับการใช้สติปัญญาเพื่อคิดวิธีการให้องค์กรบรรลุถึงประสิทธิภาพ สร้างความร่วมมือและประสานงานระหว่างหน่วยงาน กิจกรรมที่ดำเนินมีความสอดคล้องต่อเนื่องกัน ก่อให้เกิดความเป็นระเบียบในงานต่าง ๆ ที่ทำ ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรต่าง ๆ อย่างคุ้มค่า นับว่าการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่จะก่อให้เกิดความประหยัด
3. ลดความไม่แน่นอน (Reduction of uncertainty) การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น เป็นการลดความไม่แน่นอนในอนาคตลง เนื่องจากการใช้จ่ายและการจัดเก็บรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขึ้นอยู่กับสภาพการณ์ทางเศรษฐกิจ และสังคมส่วนรวม การวางแผนปฏิบัติการจึงให้เกิดความแน่นอนในการใช้งบประมาณ เนื่องจากผ่านการวิเคราะห์พื้นฐานของข้อเท็จจริง
4. ผู้บริหารท้องถิ่นใช้เป็นเกณฑ์ในการควบคุม (Basic of Control) การวางแผนและการควบคุมเป็นสิ่งที่แยกออกจากกันไม่ได้ ต้องดำเนินการคู่กันและพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การควบคุมจะทำให้การใช้งบประมาณและการดำเนินโครงการสัมพันธ์กัน
5. ทำให้เกิดการประสานงานที่ดี (Better Coordination) การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น ช่วยให้สร้างความมั่นใจในเรื่องความเป็นเอกภาพ ที่จะบรรลุจุดมุ่งหมายในอนาคต ทำให้กิจกรรมต่าง ๆ ที่วางไว้ มุ่งไปสู่จุดมุ่งหมายเดียวกัน มีการประสานงานที่ดีในฝ่ายต่าง ๆ ในเทศบาลนครสมุทรปราการ และในพื้นที่ของเทศบาลนครสมุทรปราการ รวมทั้งเป็นการหลีกเลี่ยงปัญหาความซ้ำซ้อนในการปฏิบัติงานของแต่ละหน่วยงานอีกด้วย

 กรอบยุทธศาสตร์การพัฒนาระดับต่างๆ สำหรับการกำหนดแผนพัฒนาท้องถิ่น

1. แผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580) การที่จะบรรลุวิสัยทัศน์และทำให้ประเทศไทยพัฒนาไปสู่อนาคตที่พึงประสงค์นั้น จำเป็นต้องมีการวางแผนและกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาในระยะยาว และกำหนดแนวทางการพัฒนาของทุกภาคส่วนให้ขับเคลื่อนไปในทิศทางเดียวกัน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องกำหนดยุทธศาสตร์ชาติในระยะยาวเพื่อถ่ายทอดแนวทางการพัฒนาสู่การปฏิบัติในแต่ละช่วงเวลาอย่างต่อเนื่อง และมีการบูรณาการสร้างความเข้าใจถึงอนาคตของประเทศไทยร่วมกัน เกิดการรวมพลังของทุกภาคส่วนในสังคม ทั้งภาคประชาชน ภาคเอกชน และประชาสังคม ในการขับเคลื่อนการพัฒนาเพื่อการสร้างและรักษาไว้ซึ่งผลประโยชน์แห่งชาติและบรรลุวิสัยทัศน์ "ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง" หรือคติพจน์ประจำชาติ "มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน" เพื่อให้ประเทศมีขีดความสามารถในการแข่งขัน มีรายได้สูง อยู่ในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว คนไทยมีความสุข อยู่ดีกินดี สังคมมีความมั่นคง เสมอภาคและเป็นธรรม ซึ่งยุทธศาสตร์ชาติที่จะใช้เป็นกรอบแนวทางการพัฒนาในระยะ 20 ปี ต่อจากนี้ไป จะประกอบด้วยยุทธศาสตร์  6 ด้าน ได้แก่ 
         (1) ยุทธศาสตร์ ด้านความมั่นคง
         (2) ยุทธศาสตร์ ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน
         (3) ยุทธศาสตร์ ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคน
         (4) ยุทธศาสตร์ ด้านการสร้างโอกาสความเสมอภาคและเท่าเทียมกันทางสังคม
         (5) ยุทธศาสตร์ ด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
         (6) ยุทธศาสตร์ ด้านการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐแวดล้อม
2. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2561-2565) จากบรีบทและความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ ที่ประเทศประสบอยู่ทำให้การกำหนดวิสัยทัศน์แผนพัฒนาฯ ฉับบที่ 12 ยังคงมีความต่อเนืื่องจากฉบับที่ 11 และกรอบหลักการของการวางแผนน้อมนำและประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยึดคนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนาอย่างมีส่วนร่วม การพัฒนที่ยึดหลักสมดุล ยั่งยืน โดยวิสัยทัศน์ของการพัฒนาในฉบับที่ 12 ให้ความสำคัญกับการกำหนดทิศทางการพัฒนาที่มุ่งสู่การเปลี่ยนผ่านประเทศจากประเทศที่มีรายได้ปานกลางไปสู่ประเทศที่มีรายได้สูง มีความมั่นคง และยั่งยืน สังคมอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข และนำไปสู่การบรรลุวิสัยทัศน์ระยะยาว "มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน" ของประเทศ ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 10 ด้าน ได้แก่ 
         (1) ยุทธศาสตร์ ด้านการเสริมสร้างและพัฒนาศักยภาพทุนมนุษย์
         (2) ยุทธศาสตร์ ด้านการสร้างความเป็นธรรมลดความเหลื่อมล้ำในสังคม
         (3) ยุทธศาสตร์ ด้านการสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและแข่งขันได้อย่างยั่งยืน
         (4) ยุทธศาสตร์ ด้านการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน
         (5) ยุทธศาสตร์ ด้านความมั่นคง
         (6) ยุทธศาสตร์ ด้านการเพิ่มประสิทธิภาพและธรรมาภิบาลในภาครัฐ
         (7) ยุทธศาสตร์ ด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบโลจิสติกส์
         (8) ยุทธศาสตร์ ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวิจัย และนวัตกรรม
         (9) ยุทธศาสตร์ ด้านการพัฒนาภาคเมืองและพื้นที่เศรษฐกิจ
         (10) ยุทธศาสตร์ ด้านการต่างประเทศ ประเทศเพื่อนบ้าน และภูมิภาค
3. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ.2566-2570) การกำหนดทิศทางการพัฒนาประเทศในระยะของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 13 ซึ่งเป็นแผนพัฒนาฉบับแรกที่เริ่มต้นกระบวนการยกร่างกรอบแผนภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ และจะมีผลในการใช้เป็นกรอบเพื่อกำหนดแผนระดับปฏิบัติการในช่วง 5 ปีที่สองของยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ยังคงน้อมนำ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาเป็นหลักนำทางในการขับเคลื่อนและวางแผนการพัฒนาประเทศ ให้เกิดประสิทธิผลในการขับเคลื่อนพลวัตการพัฒนาประเทศในมิติต่างๆ ไปสู่เป้าหมายอย่างเป็นรุปธรรมและบรรลุเป้าหมายตาม ยุทธศาสตร์ชาติ กำหนดไว้ แผนยุทธศาสตร์ชาติระดับที่ 1 จะทำหน้าที่เป็นกรอบทิศทางการพัฒนาประเทศในภาพรวมที่ครอบคลุมการสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาประเทศ ด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมเข้าด้วยกัน ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน และ แผนยุทธศาสตร์ชาติระดับที่ 2 จะเป็นกลไกสำคัญในการถ่ายทอดแนวทางการขับเคลื่อนประเทศในมิติต่าง ๆ ของยุทธศาสตร์ชาติไปสู่การปฏิบัติ โดยกรอบแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 ที่กำหนดไว้คือการ “พลิกโฉมประเทศไทยสู่ เศรษฐกิจสร้างคุณค่า สังคมเดินหน้้าอย่างยั่งยืน” เพื่อเป็นกลไกสำคัญในการถ่ายทอดแนวทางการขับเคลื่อนประเทศในมิติต่างๆ ไปสู่การปฏิบัติและสามารถบรรลุเป้าหมายการพัฒนาประเทศภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติได้อย่างสัมฤทธิ์ผล โดยแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 13 ได้กำหนดเป้าหมายหลักของการพัฒนาไว้ 5 ประการ ประกอบด้วย 
         (1) การปรับโครงสร้างภาคการผลิตและบริการสู่เศรษฐกิจฐานนวัตกรรม
         (2) การพัฒนาคนสำหรับโลกยุคใหม่
         (3) การมุ่งสู่สังคมแห่งโอกาสและความเป็นธรรม
         (4) การเปลี่ยนผ่านการผลิตและบริโภคไปสู่ความยั่งยืน
         (5) การเสริมสร้างความสามารถของประเทศในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงและความเสี่ยงภายใต้บริบทโลกใหม่
4. แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาของ อปท.ในเขตจังหวัดสมุทรปราการ (พ.ศ.2566-2570) องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ ได้กำหนดกรอบแนวทางยุทธศาสตร์การพัฒนาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตจังหวัดสมุทรปราการไว้ 5 ด้าน ประกอบด้วย 
         (1) ยุทธศาสตร์ด้านผังเมืองและระบบโครงสร้างพื้นฐาน
         (2) ยุทธศาสตร์ด้านระบบสวัสดิการและคุณภาพชีวิตของประชาชน
         (3) ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาเศรษฐกิจในทุกภาคส่วนทั้งภาคอุตสาหกรรม ภาคเกษตรกรรม และภาคการท่องเที่ยวแบบสมดุล
         (4) ยุทธศาสตร์ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
         (5) ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาการเมืองการบริหารและการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนตามหลักธรรมาภิบาล

 ยุทธศาสตร์การพัฒนาเทศบาลนครสมุทรปราการ

เทศบาลนครสมุทรปราการ ได้นำผลจากการวิเคราะห์จุดยืนทางยุทธศาสตร์ระดับมหภาคที่เกี่ยวข้องและศักยภาพของเทศบาล มากำหนดเป็น จุดยืนทางยุทธศาสตร์ (Positioning) ไว้ 5 ประเด็น ประกอบด้วย (1) ทันสมัย-ก้าวหน้า (2) พัฒนาคุณภาพชีวิต (3) พัฒนาเศรษฐกิจ (4) เมืองสะอาด (5) อนุรักษ์วิถีชุมชนและสิ่งแวดล้อม และได้นำมากำหนดเป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาไว้เป็น 5 ด้าน ดังนี้

ยุทธศาสตร์ อปท. ในเขตจังหวัด	ยุทธศาสตร์ เทศบาลนครสมุทรปราการ
1. ยุทธศาสตร์ ผังเมืองและระบบโครงสร้างพื้นฐาน	1. ยุทธศาสตร์ ด้านโครงสร้างพื้นฐานและพัฒนาระบบโลจิสติกส์
2. ยุทธศาสตร์ ระบบสวัสดิการและคุณภาพชีวิตของประชาชน	2. ยุทธศาสตร์ ด้านส่งเสริมคุณภาพชีวิต การศึกษา ศาสนา และศิลปวัฒนธรรม
3. ยุทธศาสตร์ การจัดการด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม	3. ยุทธศาสตร์ ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
4. ยุทธศาสตร์ การพัฒนาเศรษฐกิจในทุกภาคส่วนทั้งภาคอุตสาหกรรม                               ภาคเกษตรกรรมและภาคการท่องเที่ยวแบบสมดุล	4. ยุทธศาสตร์ ด้านการส่งเสริมการลงทุน พาณิชยกรรม และการท่องเที่ยว
5. ยุทธศาสตร์ การพัฒนาการเมืองการบริหารและการมีส่วนร่วม                        ของภาคประชาชนตามหลักธรรมาภิบาล	5. ยุทธศาสตร์ ด้านการเมือง การบริหาร สังคม และความมั่นคง

 เป้าประสงค์

เทศบาลนครสมุทรปราการ ได้กำหนดเป้าประสงค์ของการดำเนินงานเพื่อให้บรรลุตามยุทธศาสตร์ที่กำหนดไว้ 5 ประการ ดังนี้
1. เพิ่มขีดการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน สาธารณูปโภค สาธารณูปการ จัดระบบผังเมืองน่าอยู่ ส่งเสริมระบบโดยปรับปรุงโครงข่ายการคมนาคมให้สมบูรณ์ได้มาตรฐาน
2. ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จากการมีส่วนร่วมเพื่อให้เกิดความเสมอภาคและเท่าเทียมกันในสังคม
3. ชุมชนมีแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ได้รับการจัดการคุณภาพด้านสิ่งแวดล้อม โดยการมีส่วนร่วมอย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ
4. ประชาชนมีอาชีพและรายได้เพิ่มขึ้น และเศรษฐกิจมีความเข้มแข็ง บนพื้นฐานของการพึ่งตนเอง ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีของคนในท้องถิ่น
5. พัฒนาระบบการบริหารจัดการระบบการทำงานเพื่อให้การบริหารราชการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ประชาชนได้รับประโยชน์สูงสุด และประชาชนมีความมั่นคง ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินจากภัยคุกคาม ภัยพิบัติทุกรูปแบบ รวมทั้งความสามัคคีโดยมีส่วนรวมบนวิถีทางประชาธิปไตย

 แผนพัฒนาท้องถิ่น

     แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2566-2570)

     ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563